Laparoskopik Histerektomi

Laparoskopik Histerektomi

Laparoskopik histerektomi karın bölgesinde açılan birkaç küçük kesiden kamera (laparoskop) ve ince cerrahi aletler ile girilerek rahmin çıkarıldığı “kapalı” teknik rahim alma ameliyatıdır. Bu yöntemde karın büyük bir kesiyle açılmaz; göbek çevresinden ve alt karından 0,5–1 cm’lik girişler yapılır, karın içine kamera ile girilir ve ekrandan büyütülmüş görüntü altında rahim güvenli biçimde çıkarılır. Amaç hastaya daha az travma ile daha hızlı iyileşme ve estetik sonuç sağlamaktır.

Neden Laparoskopik Histerektomi Tercih Edilir?

Rahmin alınması gereken herhangi bir hastada tek bir yol yoktur; vajinal, laparoskopik, robotik ya da açık karın ameliyatı seçenekleri arasından hastanın durumuna göre seçim yapılır.
Kapalı teknikle yapılan ameliyatlarda hastanede kalış süresi kısalır, yara yeri enfeksiyonu daha az görülür ve işe dönüş süresi belirgin biçimde kısalır.

- Laparoskopik yolun tercih edilmesinin temel nedenleri:

- Karında büyük kesi olmaması

- Ameliyat sonrası ağrının daha az olması

- Kan kaybının daha kontrollü yönetilebilmesi

- Günlük yaşama ve işe daha hızlı dönüş

- Kozmetik sonucun iyi olması

- Aynı seansta tüplerin veya yumurtalıkların da çıkarılabilmesi

Laparoskopik yöntemde cerrah ekrandan büyütülmüş görüntüyle çalıştığı için pelvik organlar çok daha ayrıntılı görülür; bu da eşlik eden endometriozis odaklarının veya yapışıklıkların aynı seansta düzeltilmesini kolaylaştırır.

Hangi Durumlarda Laparoskopik Histerektomi Yapılır?

Laparoskopik histerektomi, rahmin alınmasını gerektiren birçok iyi huylu jinekolojik durumda uygulanabilir:

- Rahim miyomları: Boyutu ve yerleşimi uygun olan miyomlarda rahim kapalı yöntemle çıkarılabilir.

- Tedaviye dirençli rahim kanamaları: İlaç, spiral veya küçük girişimlerle kontrol edilemeyen kanamalarda histerektomi gerekebilir.

- Adenomyozis ve kronik pelvik ağrıya yol açan durumlar,

- Rahim içi kanser öncüsü lezyonlar (doktor uygun görürse),

- Rahim sarkmasına eşlik eden olgular ama vajinal yolun uygun olmadığı hastalar,

- Endometriozisle birlikte seyreden olgular: Kapalı ameliyat aynı seansta hem rahmi alıp hem odakları temizlemeye izin verir.

Türkiye’de birçok kadın doğum kliniği bu ameliyatı “kapalı rahim alma” olarak tanımlar ve özellikle doğurganlığını tamamlamış, uzun süredir kanama veya miyom şikâyeti yaşayan kadınlar için son derece konforlu bir seçenek olduğunu vurgular.

Ameliyat Nasıl Yapılır?

- Ameliyat çoğunlukla genel anestezi altında yapılır.

- Göbekten ve alt karından 3–4 adet küçük kesi açılır.

- Bu kesilerden karın içine karbondioksit gazı verilerek cerrahın çalışabileceği alan oluşturulur.

- Göbekten yerleştirilen kamera sayesinde rahim, tüpler, yumurtalıklar ve mesane büyütülmüş görüntüyle izlenir.

- Diğer kesilerden ince aletlerle rahmi tutan bağlar ve damarlar tutularak ayrılır.

- Rahim çoğu zaman vajina yoluyla çıkarılır; bu mümkün değilse karın girişlerinden özel sistemlerle parçalara ayrılarak alınır.

- En sonda karın delikleri 1–2 küçük dikişle kapatılır.

Deneyimli cerrahlar için işlem genellikle 1–1,5 saat arasında sürer.
Hastalar ameliyattan birkaç saat sonra ayağa kaldırılır ve çoğu ertesi gün taburcu edilir.

Laparoskopik Histerektominin Türleri

Her hastada aynı teknik kullanılmaz. Cerrah, rahmin büyüklüğüne, rahim ağzının durumuna, eşlik eden onarım ihtiyacına ve hastanın beklentilerine göre farklı laparoskopik histerektomi türlerinden birini seçebilir:

- Total laparoskopik histerektomi (TLH): Rahim ve rahim ağzı tamamen kapalı yöntemle çıkarılır.

- Laparoskopik yardımlı vajinal histerektomi (LAVH): Rahmin üst kısmı laparoskopik olarak serbestlenir, ameliyat vajinal yoldan tamamlanır.

- Supraservikal (subtotal) laparoskopik histerektomi: Rahmin gövdesi alınır, rahim ağzı yerinde bırakılır. Bu, bazı hastalarda pelvik taban desteğini korumak veya cinsel fonksiyon açısından tercih edilebilir.

Uygun yönteme muayene, ultrason ve hasta öyküsü birlikte değerlendirilerek karar verilir.

Avantajları

Laparoskopik histerektominin açık karın ameliyatına göre öne çıkan avantajları şunlardır:

1.Daha az ağrı: Küçük kesiler nedeniyle ağrı düzeyi düşüktür, ağrı kesici ihtiyacı azdır.

2.Daha az kan kaybı: Damarlar net görüldüğü için kanama kontrollü yönetilir.

3.Kısa hastanede kalış: Çoğu hasta 1–2 gün içinde taburcu edilir.

4.Hızlı iş ve sosyal hayata dönüş: Çalışanlar genellikle 2–3 haftada işe dönebilir.

5.Kozmetik sonuç: 1 cm’lik kesiler zamanla neredeyse belli olmaz.

6.Eşlik eden sorunların aynı seansta tedavisi: Endometriozis, kist veya tüpler aynı ameliyatta alınabilir.

Olası Riskler ve Komplikasyonlar

Her cerrahi girişim gibi laparoskopik histerektomi de bazı riskler taşır. En sık görülen komplikasyonlar; ameliyat sırasında kanama, enfeksiyon, komşu organların (mesane, üreter, bağırsak) yaralanması ve nadiren de olsa ameliyatın açık cerrahiye çevrilmesidir.
Özellikle daha önce çok sayıda sezaryen geçirmiş, endometriozisi olan veya karın içinde ciddi yapışıklık olduğu bilinen hastalarda güvenlik amacıyla açık ameliyat tercih edebilir.

Ameliyat sonrası birkaç hafta hafif kanlı akıntı normaldir.
Ancak:

- Kanama artarsa,

- Akıntı kötü kokulu olursa,

- 38°C üstü ateş çıkarsa,

- Bacaklarda şişlik veya ağrı olursa
hemen doktora başvurulmalıdır.

İyileşme Süreci ve Sonrası

Hastalar ameliyat olduğu gün yürütülür. İlk 24 saatte kısa yürüyüşler yapmak, gazın ve pıhtının atılmasına yardımcı olur.
İlk 10–14 gün içinde:

- Ağır kaldırılmamalı,

- Küvet ve havuz kullanılmamalı,

- Kabızlıktan korunulmalı,

- Cinsel ilişkiye girilmemelidir.

Dikişler genellikle kendiliğinden erir. Masa başı çalışanlar 2–3 hafta içinde işlerine dönebilir, fiziksel güç gerektiren işlerde 4–6 hafta beklenmelidir.
Tam doku iyileşmesi ortalama 6 hafta sürer.

Ameliyat Öncesi Hazırlık

- Ayrıntılı jinekolojik muayene ve ultrasonografi yapılır.

- Gerekirse rahim içi biyopsi veya histeroskopi istenir.

- Kan tahlilleri ve anestezi değerlendirmesi yapılır.

- Sigara bırakılmalı, diyabet ve hipertansiyon kontrol altına alınmalıdır.

- Ameliyat sonrası ilk günlerde destek alacak bir yakın belirlenmelidir.

Kimler İçin Uygun Değildir?

- Rahmi çok büyük olan hastalar

- Karın içinde yaygın yapışıklığı bulunanlar

- İleri evre jinekolojik kanseri olanlar

- Ciddi kalp veya akciğer hastalığı bulunanlar

Laparoskopik ve Robotik Histerektomi Arasındaki Fark

Her iki yöntemde de rahim karından küçük kesilerle çıkarılır.Robotik sistemler, 3 boyutlu görüntü ve daha yüksek hareket hassasiyeti sağlar, ancak her hastada gerekli değildir. Robotik cerrahi maliyet açısından daha yüksektir; çoğu iyi huylu rahim hastalığında laparoskopik histerektomi yeterli, güvenli ve konforludur.

Sonuç

Laparoskopik histerektomi, uygun hastalarda rahmin güvenli biçimde çıkarılmasını sağlayan, açık ameliyata kıyasla daha hızlı iyileşme sunan modern bir cerrahi yöntemdir. Hazırlığın dikkatle yapılması, cerrahın deneyimi ve ameliyat sonrası önerilere uyulmasıyla hasta birkaç hafta içinde günlük yaşamına dönebilir. Bu yöntem, hızlı toparlanmak, estetik görünümünü korumak ve ameliyat sonrası ağrıyı en aza indirmek isteyen kadınlar için idealdir.

Ankara’da laparoskopik histerektomi konusunda deneyimli hekimler Prof. Dr. Şadıman Kıykaç Altınbaş ve Prof. Dr. Ömer Lütfi Tapısız, hastalarına bilimsel, güvenilir ve kişiye özel yaklaşımlarla hizmet vermektedir. Bilgi ve randevu için iletişim sayfamızdan bize ulaşabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

1. Laparoskopik histerektomiden sonra adet görür müyüm?
Hayır. Rahim çıkarıldığı için adet görülmez. Yumurtalıklar yerinde kalsa bile adet kanaması olmaz.

2. Ne zaman tamamen toparlanırım?
Genellikle 2–3 hafta içinde hafif işlere dönülebilir, 6 hafta içinde tam iyileşme sağlanır.

3. Laparoskopik ameliyat açık ameliyata döner mi?
Güvenlik açısından gerekirse cerrah işlemi açık ameliyata çevirebilir. Bu durum bazen yapışıklık veya beklenmedik kanama nedeniyle tercih edilir.

4. Cinsel yaşama ne zaman dönebilirim?
Dikişlerin iyileşmesi için genellikle 6 hafta beklemek gerekir. Kontrol muayenesinde cerrahınız size kesin bilgi verecektir.